Mastodon Social jest zdecentralizowaną siecią społecznościową o otwartym kodzie, która w swoim założeniu ma niwelować wady Facebooków i Twitterów tego świata. Przyjrzyjmy się, czy tak jest rzeczywiście i czy warto się nią zainteresować.
Zdecentralizowana sieć społecznościowa
Jakie jest największe kłamstwo dwudziestego pierwszego wieku? „Przeczytałem i akceptuję warunki użytkowania” – to ten ptaszek, który klikasz po założeniu konta na dowolnej sieci społecznościowej. Każda z nich ma swoje warunki – Facebook nie przepuści zdjęcia kobiecego sutka (z męskimi nie ma problemu) a Twitter może Ci dać dożywotni zakaz wstępu za próbę wywołania przewrotu w państwie. Nie wszystkie z tych reguł muszą Ci się podobać, ale musisz ich przestrzegać.
Nie wszyscy jesteśmy tacy sami. Są ludzie, którym karmienie piersią w miejscach publicznych przeszkadza i są tacy, którzy będą walczyć o prawo do tego. Problem polega na tym, że jeśli jestem jednocześnie mamą i kobietą biznesu, chcę korzystać z sieci społecznościowej do budowania firmy, to… (jeśli istnieje taka reguła) muszę przestać mówić o karmieniu piersią. A procedura odwoławcza… to napisanie do tych samych ludzi, którzy ustanowili regułę o zakazie mówienia o karmieniu piersią.
Mastodon Social podchodzi do rozwiązania tego problemu podobnie, jak robią to serwery poczty elektronicznej: możesz założyć skrzynkę na istniejącym serwerze (np. na Gmailu czy WP) i ten serwer będzie rozmawiał z innymi serwerami pocztowymi. Kiedy zdecydujesz się założyć skrzynkę u któregoś z dostawców, musisz się trzymać reguł ustanowionych przez dostawcę (np. nie możesz wysyłać ton spamu), ale jeśli to Ci nie odpowiada, możesz założyć własny serwer. I ustanowić własne reguły.
W Mastodon Social jest tak samo: możesz wybrać dowolny serwer spośród już istniejących (ja mam konto na mastodon.pl), ale możesz także założyć własny serwer i ustanowić własne reguły.
W konsekwencji Twoja nazwa użytkownika na Mastodonie bardzo przypomina adres e-mail. Moja to @[email protected] (czyli nazwa użytkownika, serwer). A jeśli chcesz znaleźć użytkownika przez przeglądarkę internetową, wpisujesz adres_serwera/web/@nazwa_uzytkownika.
Jak działa Mastodon Social?
Zakładanie profilu na Mastodon Social
Po założeniu konta dostajesz standardową możliwość uzupełnienia profilu. Dodajesz zdjęcie profilowe (Mastodon przytnie je do wymiarów 400×400 pikseli) oraz okładkę profilu (1500×500 pikseli). Kilka interesujących opcji:
- Konto prywatne – jak w innych sieciach społecznościowych, po włączeniu musisz zatwierdzać prośby o śledzenie.
- Konto prowadzone przez bota – bardzo interesująca opcja, jeśli podłączasz na przykład automatyczne publikowanie wpisów z blogu, widownia wie, że ma do czynienia z automatem (słyszysz, Twitterze i LinkedIn?) Domyślnie wyłączone, warto włączyć.
- Konto wyświetlane w katalogu – dzięki temu Twoje konto ląduje w sekcji rekomendacji czy popularnych wpisów. Domyślnie wyłączone.
Publikowanie treści na Mastodon Social
Mastodon akceptuje treści tekstowe do 500 znaków (co mnie osobiście bardzo urządza, nigdy nie lubiłem przegadanych wpisów na Facebooku czy LinkedIn), możesz też załączać grafiki, filmy, animacje. Czyli nic specjalnego. Jeśli Twoim dotychczasowym światem był Instagram, być może nie jest to miejsce dla Ciebie. Ale jeśli dobrze się czujesz na LinkedIn, Facebooku czy Twitterze, polubisz się z Mastodon Social.
Dla każdego wpisu możesz ustawić widoczność (podobnie, jak to jest na Facebooku): dla każdego, dla obserwujących, dla wspomnianych we wpisie. Możesz też ustawić język wpisu, co jest bardzo wygodne, jeśli publikujesz w kilku językach albo wyszukujesz wpisów w konkretnym języku.
Dwie interesujące opcje:
- CW, czyli Content Warning – możesz ustawić ostrzeżenie o treści. Jeżeli podejrzewasz, że Twoja widownia z jakiegokolwiek powodu powinna zostać ostrzeżona – możesz to włączyć i ustawić własną treść ostrzeżenia. Jeśli wejdziesz na mój profil, znajdziesz tam na przykład… angielski dad joke.
- Ankiety – podobnie jak na Twitterze czy LinkedInie.
Reagowanie na treści w Mastodon Social
Pod tym względem Mastodon Social bardzo mocno przypomina Twittera. Możesz odpowiedzieć na wpis, możesz go podbić (to odpowiednik retweetowania – po prostu go publikujesz u siebie), możesz go dodać do ulubionych oraz udostępnić.
Jedna uwaga: polskie „dodaj do ulubionych” nie jest dokładnym odpowiednikiem oryginalnego „star” (gwiazdka). Gwiazdka (czy też dodanie do ulubionych) jest odpowiednikiem instagramowych czy twitterowych serduszek lub facebookowego polubienia. Osobną opcją jest dodaj do zakładek. Czyli jeśli chcecie polubić jakiś wpis na Mastodon Social, dajecie mu gwiazdkę.
Dostajesz też zaawansowane opcje moderacji treści. Pamiętasz, co pisałem kawałek wcześniej o serwerach, które rządzą się swoimi regułami? Poza standardowym wyciszeniem użytkownika, zablokowaniem użytkownika oraz możliwością zgłoszenia użytkownika dostajesz też możliwość blokowania całych serwerów. Czyli jeśli jakiś serwer zezwala na reguły, z którymi się fundamentalnie nie zgadzasz, możesz wyciszyć go w całości – nie zobaczysz żadnych wpisów od użytkowników, którzy tam przesiadują.
Czy Mastodon Social jest receptą na bolączki sieci społecznościowych?
Tak. Nie. To zależy.
Na pewno rozwiązuje kilka problemów, na które trafiliśmy – Mastodon Social ma otwarte źródło, więc każdy może sprawdzić, jak działa. Nie ma zatem możliwości wstawienia tam algorytmów śledzących bez Twojej zgody wszystkie Twoje poczynania. Nie ma też algorytmów sortujących, które bez Twojej ingerencji decydują, które informacje Ci wyświetlić, a które ukryć.
Brak tych algorytmów może być też wadą – powstały na samym początku właśnie po to, żeby ukryć przed Tobą rzeczy, które Cię i tak nie interesują. Co oznacza, że Mastodon Social jest siecią, w którą trzeba włożyć trochę pracy, żeby Ci dobrze służyła. Po założeniu konta nikt nie prosi o dostęp do Twoich kontaktów, ale w konsekwencji… musisz samodzielnie wyszukać osoby do obserwowania. Nie ma algorytmów sortujących, co oznacza, że na „ogólnych” kanałach widzisz wszystko – także rzeczy, które Cię nie interesują. A ponieważ nie ma wielu reguł, spotykasz w sieci osoby, których wartości możesz nie podzielać.
Natomiast jeśli zechcesz (i włożysz w to odrobinę pracy), Mastodon Social będzie Ci dobrze służył.
